REGISTRY PÜF NOKTALARI

Başlat*Çalıştır (Start*Run) komutunu çalıştırdığımızda ekrana gelen bir diyalog kutusu, bunun da Aç (Open) isminde bir liste kutusu var. Buraya yazdığımız program isimleri ile programlarımızı (özellikle de DOS programlarımızı) çalıştırıyoruz.

Bu liste kutusu yazdığınız her komutu saklar. Liste kutusunun sağındaki oka tıkladığımızda liste açılır ve daha önce yazdığımız komutlar ortaya çıkar. Bunlardan birini seçerek komutlarımızı tekrar elle yazmak zorunda kalmayız. Bir okurumuzun şikayet ettiği gibi bu liste zamanla uzayabilir, aradığımızı bulmak zorlaşabilir. 

Bu durumda listeyi temizlemek istersek Windows 95'te bunu sağlayan bir komut yoktur. Oysa bu tür bilgilerin Registry'de saklanabileceğini biliyoruz. O halde bu listede yer alan komutları (örneğin DOS penceresi açan ' command'  komutunu) Kayıt Düzenleyici'de bulursak belki sorunumuzu halledebiliriz. İşte izlediğimiz yol: 

1) Başlat*Çalıştır komutu ile açılan diyalog kutusunda Aç listesine REGEDIT yazarak Kayıt Düzenleyici'yi açın. (İsterseniz /Windows dizini altındaki REGEDIT.EXE dosyasının bir kısayolunu masaüstünde yaratıp Kayıt Düzenleyici'yi buradan açabilirsiniz.) 

2) Kayıt Düzenleyici'nin sol pencere bölmesinde Bilgisayarım'ı (My Computer) seçip Düzen*Bul (Edit*Find) komutunu çalıştırın (Ctrl+F'de aynı işi görür). 

3) Aradığınız sözcüğü yazın (Aç listenizde yer alanlardan biri, örneğin ' command' ) ve Sonrakini Bul (Find Next) düğmesine tıklayın. 

4) İlk bulduğunuz sözcük (burada ' command' ) aradığınız olmayabilir. Bulunan değerin yer aldığı sağ pencere bölmesinde, Aç listenizdeki diğer komutlar yoksa aynı sözcüğü aratmaya devam edebiliriz. Bunun için klavyeden F3 tuşuna basmanız yeterli. 

5) Aradığımızı nihayet Kayıt Düzenleyici'nin HKEY_CURRENT_ USER\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\ RunMRU tuşunun altında (çok kullanıcılı sistemlerde StreamMRU'nun altında) buluyoruz. Demek ki bu tuş Aç listesindeki değerleri saklıyormuş. 

6) Sağ pencere bölmesinde, Aç listesinde yer alan diğer komutları da göreceksiniz. Bunları seçip Del tuşuna basarak silerseniz, Aç listeniz temizlenmiş olur. Diğer araştırmalarda da benzer bir mantık izleyebilirsiniz. Elbette buradaki örnekte söz konusu tuşun Aç listesi içeriğini sakladığı açıkça belliydi. Ancak bu her zaman açık olmayabilir. İşte bu yüzden Registry'nin yedeğini almak çok önemli. Her seferinde sistem disketi ile DOS komut satırına geçip DAT dosyalarının yedeklerini almak istemiyorsanız, size kısmi yedekleme öneririz. Bu konuda gerekli açıklamayı ' Kısmi Yedekleme'  başlıklı kutumuzda bulacaksınız. 

REGISTRY İLE NELER YAPILIR 

REGISTRY'DE yapacağınız değişikliklerle Windows 95'i daha kullanışlı hale getirebileceğinizden, bazı sorunlarınıza çözüm bulabileceğinizden söz etmiştik. Şimdi bu çözümlere örnekler verelim. Bu örnekleri uygulamadan önce Registry'nizi yedeklemeyi ve örnekleri uyguladıktan sonra genelde Windows'u tekrar başlatmanız gerektiğini unutmayın. 

Uygulamalara Ses Ekleyin 
Çeşitli Windows uygulamalarınızı açarken, kaparken, pencerelerini simge durumuna getirirken, menülerini açarken kendi belirlediğiniz WAV dosyalarının çalmasını ister misiniz? O zaman: 

1) Kayıt Düzenleyici'yi çalıştırıp HKEY_CURRENT_USER\AppEvents\Schemes\Apps tuşunu açın. Bu tuşun altında .Default ve Explorer adında iki tuş daha göreceksiniz (başka tuşlar da olabilir). 

2) Apps tuşuna sağ tıklayıp Yeni*Tuş (New*Key) komutunu çalıştırın. 

3) Yeni yaratılan tuşa ses eklemek istediğiniz programın adını verin (örneğin MSPaint). 

4) Bu tuşun da üzerine sağ fare tuşu ile tıklayıp Yeni*Tuş komutunu çalıştırın. 

5) Yeni yaratılan klasöre İngilizce olarak Open ismini verin. Bu, programı açarken belirleyeceğiniz bir WAV dosyasının çalmasını sağlayacak. Aynı şekilde programda gerçekleştireceğiniz farklı işlevlere ses atamak için Close, G.P. Fault, RestoreDown, Maximize, RestoreUp, MenuCommand, SystemAsterisk, MenuPopup, SystemExclamation, Minimize, SystemQuestion adında tuşlar da oluşturabilirsiniz. 

6) Kayıt Düzenleyici'yi kapatıp Denetim Masası*Ses (Control Panel*Sound) bölümüne gidin. Olaylar (Events) listesine uygulamanızın ve sesli uyarı vermesini istediğiniz olayların isimlerinin eklendiğini göreceksiniz. Artık sabit diskinizdeki çeşitli WAV dosyalarını seçerek bu olaylara ses atayabilirsiniz. 

BMP'leri Açmadan Görün 
Windows klasörü altında çeşitli BMP resim dosyalarının olduğunu bilirsiniz. Kendi seçtiğiniz bazı resimleri de BMP formatında saklıyor olabilirsiniz. Her zaman bu dosyaların ismine bakarak içinde hangi resimlerin olduğunu anlamak kolay olmayabilir. Peki klasör pencerelerinde veya Windows Gezgini içinde bu dosyaların sadece simgelerine bakarak içlerinde hangi resim olduğunu anlamak ister misiniz? 

1) Kayıt Düzenleyici'de HKEY_CLASSES_ROOT\Paint.Picture\DefaultIcon tuşunu seçin. 

2) Paint.Picture altında böyle bir tuş yoksa kendiniz yaratın ve tuşa DefaultIcon adını verin 

3) Bu tuş seçili iken sağ bölmede Varsayılan (Default) değerinin üzerine çift tıklayın ve değeri %1 olarak değiştirin. 

4) Windows'u tekrar başlattıktan sonra tüm BMP dosyalarınızın simgesinde içindeki resimleri göreceksiniz. İsterseniz klasör penceresinde (veya Windows Gezgini'nde) Görünüm*Büyük Simgeler komutunu seçip resimleri daha iyi görebilirsiniz. 

Belgelerim Nerede? 
Registry ile nasıl çalışacağınıza örnek verirken Windows'un Başlat*Çalıştır*Aç (Start*Run*Open listesindeki girdileri nasıl sileceğinizi anlatmıştık. Bir de son kullandığınız 15 belgelenin yer aldığı Başlat*Belgeler (Start*Documents) menüsü var. Bu menüdeki girdilere nereden ulaşacağınızı biliyor musunuz?

Hemen anlatalım: Kayıt Düzenleyici'yi (Registry Editor) çalıştırıp HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\

Hemen anlatalım: K tuşunu seçin. Kayıt Düzenleyici penceresinin sağ bölmesinde a, b, c, d

gibi harflerle çeşitli girdiler ve bir de MRUList adlı bir girdi göreceksiniz. Bu a, b, c, d gibi girdilerin her biri Belgeler menüsündeki bir dosyayı ifade eder. Bu girdilerin karşısındaki Veriler başlıklı sütunda bir anlam ifade etmiyor gibi görünen harf ve rakamlar dizisi göreceksiniz. Bunlar dosyaların kısayollarının ikili değerde ifade edilmiş şeklidir. Bu girdiler üzerine çift tıklarsanız, açılan diyalog kutusunda hem ikili değerleri hem de dosyanın adını ve kısayolunun adını (.lnk soyadlı) göreceksiniz. MRUList ise tüm girdilerin alfabetik kodlama bilgisini (a, b, c...) tutar. MRU (Most Recently Used), en son kullanılanlar anlamına gelir ve Windows'un çeşitli bölümlerinde benzer mantığa sahip bu tür girdiler MRU ile tanımlanır. 

Burada Varsayılan (Default) hariç, MRUList dahil olmak üzere tüm girdileri veya bazılarını silebilirsiniz. Böylece Belgeler listesindeki dosya kısayolları da silinmiş olur. Windows'u kapatıp açtığınızda yeni Belgeler listesine göre MRUList'in de yeniden düzenlenmiş olduğunu göreceksiniz. 

İstediğiniz Klasörde DOS 
Windows 95 OSR2 sürümü (daha doğrusu FAT32) ile birlikte DOS ile ' dual-boot'  ortadan kalktı ama kullanıcılar hala Windows altından - \Windows\Command klasöründeki DOS sürümü sayesinde - DOS programlarını kullanmaya devam ediyorlar. Ancak bu DOS'un rahatsız edici küçük bir kusuru var: Başlat*Programlar*MS-DOS Komut İstemi (Starat*Programs*MS-DOS Prompt) komutunu çalıştırdığınızda DOS penceresi hep C:\>WINDOWS klasöründe geliyor. İstediğiniz dizinden DOS komut satırını açmak istemez misiniz? İşte bunun yolu: 

1) Kayıt düzenleyicide HKEY_CLASSES_ROOT\Directory\shell tuşunu seçin ve üzerine sağ tıklayıp Yeni*Tuş (New*Key) komutunu çalıştırın. 

2) Yeni yarattığınız tuşa opennew adını verin. 

3) Sağ pencere bölmesinde tuşun Varsayılan (Default) değerinin üzerine çift tıklayıp ' Klasörün DOS Komut Satırı'  yazın. 

4) Yeni yarattığınız opennew tuşunu seçip yine Yeni*Tuş komutuyla altında bir tuş daha yaratın. 

5) Bu yeni tuşa command adını verin. 

6) Sağ pencere bölmesinde command tuşunun Varsayılan (Default) değerinin üzerine çift tıklayıp ' command.com /k cd %1'  yazın. 

Windows'u tekrar başlatıp Windows Gezgini (Explorer) veya klasör pencerelerinde bir klasöre sağ tıkladığınızda, menüye ' Klasörün DOS Komut Satırı'  adlı bir komut eklendiğini göreceksiniz. Bu komut seçtiğiniz klasörden başlayan bir DOS oturumu açacak. 

İstediğiniz Sürücüde DOS 
Yukarıdaki püf noktası klasörler için geçerli, ancak sabit disk, disket ve CD-ROM sürücülerinin kök dizinleri için geçerli değil. Yani Bilgisayarım (My Computer) penceresinde A:\, C:\, D:\, E:\ Ö sürücülerinden başlayan bir DOS oturumu açmaya izin vermiyor. Çünkü bu iş Kayıt Düzenleyici'nin başka bir parametresi ile yapılıyor: 

1) Kayıt düzenleyicide HKEY_CLASSES_ROOT\Drive\shell\ tuşunu seçin ve üzerine sağ tıklayıp Yeni*Tuş (New*Key) komutunu çalıştırın. 

2) Yeni yarattığınız tuşa opennew adını verin. 

3) Sağ pencere bölmesinde tuşun Varsayılan (Default) değerinin üzerine çift tıklayıp ' Sürücünün DOS Komut Satırı'  yazın. 

4) Yeni yarattığınız opennew tuşunu seçip yine Yeni*Tuş komutuyla altında bir tuş daha yaratın. 

5) Bu yeni tuşa command adını verin. 

6) Sağ pencere bölmesinde command tuşunun Varsayılan (Default) değerinin üzerine çift tıklayıp ' command.com /k cd %1'  yazın. 
  
Kayıtlı Kullanıcı Bilgileri 
Windows 95'i kurarken isminizi ve şirket isminizi girersiniz. Bir okurumuz bunları girerken hatalı yazmış olduğunu ve nasıl değiştireceğini soruyor. İşte Çözümü: 

1) Kayıt Düzenleyici'yi açın. 

2) HKEY_LOCAL_MACHINE/SOFTWARE /Microsoft/Windows/CurrentVersion tuşunu seçin. 

3) Sağ bölmede RegisteredOwner dizesini bulun ve üzerine çift tıklayın. Bu kısımdan kullanıcı ismini değiştirebilirsiniz. 

4) Sağ bölmede RegisteredOrganization dizesinden ise şirket ismini değiştirebilirsiniz. 

Sağ Tuş Menüsünde Uygulamalar 
Bir klasöre sağ tıkladığınızda o klasörle ilgili çeşitli komutların bulunduğu bir menü açılır. Bu menüde sık kullandığınız uygulamaların da olmasını ister misiniz? Bu, her seferinde Başlat*Programlar menüsünü (ve belki başka menüleri) açmaktan daha pratiktir. 

1) Kayıt Düzenleyici'yi çalıştırın. 

2) HKEY_CLASSES_ROOT\ Folder\shell tuşuna sağ tıklayıp altında yeni bir tuş yaratın 

3) Tuşa uygulamanızın adını verin (Türkçe karakter kullanmayın) 

4) Pencerenin sağ bölmesinde yeni tuşun Varsayılan (default) değerine de uygulamanızın adını verin 

5) Burada verdiğiniz adda istediğiniz bir karakterin önüne & işareti koyarsanız, menüde o karakterin altı çizili olacak ve programı bu klavye kestirmesi ile kullanabileceksiniz. 

6) Sol bölmede uygulamanızın ismini vererek yeni yarattığınız tuşun altında bir tuş daha yaratın ve bu tuşa command adını verin. 

7) Sağ bölmede bu tuşun varsayılan (default) değerine programın yolunu yazın (örneğin c:\program files\internet explorer\iexplore.exe). 

8) Windows'u tekrar başlatın. 

Bu şekilde yarattığınız komutların, Başlat (Start) düğmesine sağ tıkladığınızda açılan menüde de yer aldığını göreceksiniz. 

Her Klasörden Gezgin Penceresi 
Windows 95 ilk çıktığında sürücü ve klasörlerimizde gezinip dosyalarımızı bulabilmemiz için bize iki seçenek verildiğini söylemiştik: Bunlardan birincisi Bilgisayarım simgesinden açılan tek bölmeli pencereler, diğeri ise iki bölmeli (Windows 3.x Dosya Yöneticisi tarzı) Windows Gezgini (Explorer). Zamanla çoğu kullanıcı Gezgin yerine hemen masaüstünden ulaşılabilen tek bölmeli pencereleri tercih eder oldu. Ancak klasörler arası dosya taşımak veya kopyalamak için hala Gezgin'e ihtiyaç duyabiliyoruz. Bu durumda alt alta açılan Başlat menüleriyle zaman kaybetmek istemiyorsanız bir Registry püf noktamız daha var: 

1) Kayıt Düzenleyici'yi çalıştırın. 

2) HKEY_CLASSES_ROOT\Folder\shell tuşunu bulun. 

3) Bu tuşun altında rootexplore adında bir tuş daha yaratın. 

4) Sağ bölmede tuşun varsayılan (default) değerini ' Bu Klasörden &Gezgin Aç'  olarak değiştirin. 

5) Yeni yarattığınız rootexplore tuşu altında bir tuş daha yaratıp bu yeni tuşa da command ismini verin. 

6) Command tuşunun sağ bölmedeki varsayılan değerini ' Explorer.exe /e,/root,/idlist,%i'  olarak değiştirin. 

7) Windows'u tekrar başlatın. 

Herhangi bir klasör penceresinde bir klasöre sağ tıkladığınızda ' Bu Klasörden Gezgin Aç'  komutunu göreceksiniz. 

Masaüstü Ayarlarım Kaybolmasın 
Klasör pencerelerinizin boyutunu, konumunu, simge düzenlemesini kendinize göre ayarlamanıza rağmen Windows'u tekrar başlattığınızda hepsinin farklı düzenlerde olmasından mı şikayetçisiniz. Normalde Windows bu ayarları hatırlar. Ancak Windows'da böyle bir hafıza kaybı olduğundan şikayet edenler şu püf noktasını denesin: 

1) Windows'da pencere, simge ayarlarınızı istediğiniz gibi ayarlayın. 

2) Kayıt Düzenleyici'yi açın. 

3) HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\ Windows\CurrentVersion\Policies\Explorer tuşunu seçin. 

4) Sağ bölmede ' NoSaveSettings'  adlı bir girdi varsa bunu seçin, yoksa Yeni*DWORD Değeri (New* DWORD Value) komutu ile yenisi yaratın. 

5) Bu girdinin değerini 0 olarak değiştirin. 

6) Windows'u tekrar başlatın. Böylece masaüstü ayarlarınız kaydedilecek. 

7) ' NoSaveSettings'  girdisini tekrar bulup değerini 1 yapın. Böylece pencerelerin, simgelerin konumunu vs. bozsanız bile Windows seçtiğiniz masaüstü düzenini hatırlayacak. 

Windows 95 Kur Nerede? 
Windows 95'i CD'sinden kurduktan sonra kurulum dosyalarının yedeğini sabit diskinizdeki bir klasöre almış olabilirsiniz. 

Bundan sonra Windows'a başka öğeler eklemek veya Windows'a yeni taktığınız bir donanımı tanıtmak gerekirse - ve sabit disk daha hızlı olduğu için - bu klasörü kullanmayı tercih edebilirsiniz. 

Öte yandan kurulumu bir kez CD'den yaptıysanız, Windows hep bu CD'yi arayacaktır ve sizin de her seferinde yedek aldığınız klasörün yolunu belirtmeniz gerekecektir. Bu işin kolayı var: 

1) Kayıt Düzenleyici'yi açın. 
2) HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\ Windows\CurrentVersion\Setup tuşunu seçin. 
3) Pencerenin sol bölmesinde SourcePath dizesini bulun. 
4) Bu dizenin değerini, sabit diskinizde Windows 95 kurulum dosyalarının bulunduğu klasörün yolu ile değiştirin (örneğin c:\Win95kur). 

Bilinmeyen Dosyaları Açmak İçin 
Sisteminizde bir uygulama ile ilişkilendirilmemiş çok sayıda dosya vardır. Bunların üzerine çift tıkladığınızda ' Birlikte Aç'  diyalog kutusu açılır ve her seferinde bu dosyayı açmak için bir uygulama seçmek zorunda kalırsınız. Bu tür belgeleri Not Defteri (NotePad) veya başka bir uygulamayla kolaycacık açmak ister misiniz? 

1) Kayıt Düzenleyici'yi açın. 

2) HKEY_CLASS_ROOT\Unknown\Shell tuşunu seçin. 

3) Bu tuşun altında yeni bir tuş yaratıp uygulamanızın adını verin (örneğin Notepad). (Burada yine Türkçe karakter kullanmıyoruz.) 

4) Bu yeni tuşun altında bir tuş daha yaratıp ismini command yapın. 

5) Command tuşunu seçin ve pencerenin sağ bölmesinde varsayılan (default) değer üzerine çift tıklayın. 

6) Uygulamanın yolunu yazın, sonuna bir boşluk bırakıp %1 yazın (örneğin C:\WINDOWS\NOTEPAD.EXE %1). 
Windows'u tekrar başlatıp herhangi bir dosyaya sağ tıkladığınızda menüde uygulamanızın ismini (burada NotePad) göreceksiniz. Bu komuta tıklarsanız dosya bu uygulama ile açılacak. 

Yeni Menüsünden Program Silmek 
Windows 95'te masaüstüne veya bir klasör penceresinin içine sağ tıkladığınızda açılan menüdeki Yeni (New) seçeneğini bilirsiniz. 

Burada yeni klasör veya kısayol yaratmak için gerekli komutlar ile Windows'a kayıtlı bazı programların dosyalarını yaratmak için gerekli komutlar vardır. Peki bu listenin zamanla çok uzadığını, burada kafa karıştıran bazı programlara (Örneğin Evrak Çantası) ihtiyacınız olmadığını düşünmüyor musunuz? O halde; 

1) Kayıt Düzenleyici'yi açın. 

2) Klavyeniz'de Ctrl+F tuşuna basıp Kayıt düzenleyici içinde ShellNew'i aratın. 

3) HKEY_CLASSES_ROOT ana klasörü altında aradığınız ilk ShellNew'i bulacaksınız. Pencerenin sağ bölmesine bakın. Buradaki Command değerlerinden bu ShellNew'in hangi programa ait olduğunu kestirebilirsiniz. (Örneğin Briefcase_Create, Evrak Çantası'na işaret eder.) 

4) Kullanmayacağınızı düşündüğünüz programlar için ShellNew tuşunun ismini ShellNew1 olarak değiştirin. 

5) Klavyeden F3 tuşuna basıp diğer ShellNew'leri de aratın ve Yeni menüsünde istemediğiniz programların ShellNew tuşlarının ismini ShellNew1 olarak değiştirin. 

Windows'u tekrar başlatmanıza gerek yok; istemediğiniz programlar Yeni menüsünden silinecek. Bu programları geri geri çağırmak için ShellNew1'leri tekrar ShellNew yapmak yeterli.